Dưới đây là tổng quan về các giai đoạn phát triển kỹ năng vẽ của trẻ và lý do tại sao việc khuyến khích trẻ nhỏ vẽ lại quan trọng.
Vẽ là một quá trình tự nhiên ở trẻ. Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em bắt đầu biết cầm bút và vẽ nghuệch ngoạc trên giấy, và khi lớn hơn, trẻ dần dần vẽ những thứ có ý nghĩa. Vẽ là cách trẻ thể hiện sự hiểu biết của trẻ về thế giới và tất cả những điều quan trọng đối với trẻ.
Cùng tìm hiểu cách trẻ em vẽ và lý do tại sao vẽ là một hoạt động quan trọng với trẻ nhé!
Cách dạy trẻ vẽ
Trong những năm đầu tiên, điều quan trọng là ba mẹ phải tập trung vào quá trình vẽ chứ không phải sản phẩm. Không cần phải kèm cặp chỉ trẻ phải vẽ thế nào cho đúng mà cách tốt nhất là cho trẻ tiếp xúc với các vật liệu và công cụ vẽ và để trẻ tự do thể hiện bản thân. Khi trẻ lớn lên và trưởng thành, các bức vẽ của trẻ sẽ trở nên chi tiết hơn và phản ánh thế giới xung quanh trẻ.
Lợi ích của hoạt động vẽ
- Giúp trẻ rèn luyện kỹ năng vận động tinh
- Rèn luyện sự phối hợp giữa tay và mắt
- Nâng cao khả năng sáng tạo
- Vẽ là nền tảng của kỹ năng viết
- Phát triển khả năng chú ý, sự tập trung của trẻ
- Nâng cao hiểu biết, nhận thức về các khái niệm, sự vật, hiện tượng
Các giai đoạn trong quá trình phát triển kỹ năng vẽ
Dưới đây là những đặc điểm của các giai đoạn phát triển khác nhau trong hoạt động vẽ của trẻ. Mỗi trẻ là mỗi cá thể riêng biệt, trẻ sẽ đạt được các cột mốc theo tốc độ của riêng mình, tuy nhiên, tất cả trẻ đều trải qua các giai đoạn giống nhau.
1.Giai đoạn 1 tuổi: Vẽ nguệch ngoạc trên giấy
Giai đoạn đầu tiên của việc vẽ là khám phá và phát triển sự phối hợp vận động. Vào khoảng 15 đến 18 tháng, trẻ bắt đầu với những nét vẽ nguệch ngoạc không có ý nghĩa.
Hình dạng
Trẻ bắt đầu biết cầm bút vẽ trên giấy và các nét chủ yếu là:
- Nét vẽ nguệch ngoạc
- Đường dọc và ngang
Về hiểu biết
Đối với trẻ giai đoạn này, vẽ không liên quan đến việc tạo ra và thể hiện thế giới của trẻ, mà liên quan nhiều hơn đến việc thể hiện các chuyển động và động tác của trẻ. Là cách để trẻ được tiếp xúc, chơi đùa với các dụng cụ như bút, màu, giấy, cọ,…
Về cầm nắm
Từ khoảng 15 tháng tuổi, trẻ thường có thể cầm bút bằng cả bàn tay (được gọi là khả năng nắm bằng lòng bàn tay).
2. Giai đoạn 2 tuổi: Vẽ nguệch ngoạc có kiểm soát
Ở giai đoạn này, trẻ có thể vẽ nguệch ngoạc có kiểm soát. Các nét vẽ có thể là nét vẽ nguệch ngoạc, hình tròn và dấu chấm. Những nét vẽ nguệch ngoạc tương tự có thể được tìm thấy trong tất cả các bức vẽ của trẻ em ở độ tuổi này và các nét vẽ này là cần thiết để phát triển kỹ năng vẽ và viết sau này của trẻ.
Hình dạng
Trẻ giai đoạn này có thể vẽ các hình:
- Đường ngang và dọc
- Nhiều vòng và xoắn ốc
- Vòng tròn
- Hình dạng giống như chữ T và V
Về cầm nắm
Trẻ hai tuổi trẻ cách cầm bút chì xuôi theo trục về phía đầu bút, nắm bút trong lòng bàn tay. Trẻ sẽ cầm bút bằng tay thuận.
Hiểu biết
Ở độ tuổi này, trẻ khám phá mối liên hệ giữa các chuyển động mà trẻ thực hiện và các hình tạo ra trên giấy. Trẻ sẽ bắt đầu lặp lại các động tác có mục đích.
3. Giai đoạn 3 tuổi: Các hình dạng cơ bản
Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu sử dụng các hình cơ bản trong các bức vẽ của mình khi khả năng kiểm soát vận động tinh và khả năng phối hợp giữa tay và mắt phát triển hơn.
Hình dạng
Các bức vẽ ở độ tuổi này bao gồm các hình dạng sau, được kết hợp theo nhiều cách khác nhau:
• Hình tròn và hình vuông
• Hình cây thánh giá
• Dấu chấm
• Các hình giống chữ T, V và H
Vẽ hình người
Khoảng 3-4 tuổi trẻ bắt đầu biết vẽ hình người. Những người ‘nòng nọc’ này được vẽ chỉ với một cái đầu và thường là chân gắn trực tiếp vào đầu.
Cầm nắm
Trẻ 3 tuổi thường cầm bút chì gần đầu, giữa hai ngón tay thứ nhất và ngón cái. Trẻ sử dụng bàn tay thuận và kiểm soát bút tốt.
Hiểu biết
Ở độ tuổi này, trẻ có thể nói cho bạn biết những nét vẽ nguệch ngoạc của trẻ thể hiện cho điều gì, mặc dù bạn có thể không hình dung được những gì trẻ mô tả.
Trẻ thường đặt tên cho bức tranh của mình trong khi vẽ hoặc sau khi vẽ xong, nhưng trẻ không bắt đầu vẽ với một kế hoạch rõ ràng về những gì trẻ sẽ vẽ. Và ở giai đoạn này, trẻ thường chỉ thích sử dụng một màu để vẽ.
4. Giai đoạn 4 tuổi: Sử dụng hình dạng linh hoạt
Đến 4 tuổi, nhiều hình khác nhau bắt đầu xuất hiện trong các bức vẽ của trẻ. Trẻ sẽ vẽ ra một hình và giải thích đó là gì và gọi tên hình vẽ. (Ví dụ vẽ hình tròn và chỉ ra đó là cái bánh).
Hình dạng
Bức vẽ của trẻ bao gồm:
- Hình vuông, hình tròn và hình chữ nhật
- Cố gắng tạo hình tam giác và hình thoi, mặc dù trẻ có thể chưa vẽ được
- Hình thánh giá
- Giả vờ viết thư
Vẽ hình người
Bức tranh vẽ người của một trẻ 4 tuổi sẽ có các bộ phận từ đầu và chân đến các chi tiết như mắt – vì giao tiếp bằng mắt rất quan trọng đối với trẻ.
Trẻ không vẽ những gì trẻ nhìn thấy mà là những gì trẻ biết và sẽ thêm các chi tiết quan trọng đối với trẻ.
Vẽ các hình ảnh khác
Đến 4 tuổi rưỡi, trẻ bắt đầu kết hợp hai hoặc nhiều hình dạng lại với nhau để tạo thành các vật trẻ biết, chẳng hạn như hình chữ nhật và hình tròn để tạo thành một chiếc mũ. Trẻ thường học điều này từ người lớn.
Những hình dạng đầu tiên mà trẻ tạo ra một cách nhất quán thường sẽ là hình người, sau đó bao gồm các hình khác như ngôi nhà hoặc mặt trời.
Cầm nắm
Ở giai đoạn này, trẻ cầm bút theo kiểu người lớn và kiểm soát tốt
Hiểu biết
Vẽ mang nhiều ý nghĩa và có chủ đích hơn. Trẻ thường quyết định những gì trẻ sẽ vẽ trước khi bắt đầu. Trẻ cố gắng kết hợp các hình dạng và đường nét với nhau một cách có chủ ý và hình vẽ của trẻ bắt đầu trông giống như những hình ảnh mà trẻ mô tả.
5. Giai đoạn 5 tuổi: Ảnh và chân dung
Trẻ 5 tuổi bắt đầu thể hiện nhiều khả năng sáng tạo trong các bức vẽ của mình.
Hình dạng
Bức vẽ của trẻ sẽ bao gồm:
- Các hình cơ bản
- Tam giác và kim cương
- Chữ cái (bắt chước cách viết)
Vẽ người
Một bức chân dung của một người nổi bật với nhiều chi tiết như tóc, bàn tay và ngón tay, bàn chân và cơ thể.
Vẽ các hình ảnh khác
Trẻ vẽ những hình ảnh như động vật, nhà cửa, xe cộ, cây cối, thực vật, hoa và cầu vồng.
Cầm nắm
Khi được 5 tuổi, trẻ rèn luyện thêm kỹ năng vận động tinh trong hoạt động cầm bút vẽ.
Hiểu biết
Giờ đây, trẻ sẽ vẽ một cách tự nhiên và bắt đầu thể hiện sở thích và trải nghiệm của riêng mình trong các bức vẽ. Trẻ vẽ những gì trẻ biết.
Trẻ cũng sẽ đặt tên cho hình ảnh trẻ vẽ trước khi bắt đầu. Trẻ có thể tô màu các hình nhưng việc sử dụng màu sắc của trẻ vẫn có thể không thực tế. Tại thời điểm này, người và đồ vật có thể vẫn lơ lửng trong không trung vì trẻ vẫn đang phát triển nhận thức về không gian. Trẻ thường đặt mình vào giữa bức vẽ.
6. Giai đoạn 6 tuổi: Các bức vẽ thể hiện sở thích và trải nghiệm
Đến 6 hoặc 7 tuổi, trẻ em có phong cách vẽ riêng mà người lớn thường có thể nhận ra.
Hình dạng
Khi được 7 tuổi, các em sẽ có thể thành thạo vẽ các hình tròn, hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác và hình thoi trong các bức vẽ của mình.
Vẽ một người
Ở độ tuổi này, trẻ vẽ hình người cùng một hình dạng cơ bản và thay đổi các chi tiết để tạo sự khác nhau.
Ví dụ, trẻ sẽ vẽ cả gia đình với cùng một đường nét cơ thể nhưng sẽ làm cho
các thành viên trong gia đình có kích thước khác nhau và thể hiện giới tính
bằng tóc và quần áo.
Vẽ các hình ảnh khác
Các bức vẽ thường là chủ đề các loại động vật và đồ vật, là những
thứ mà trẻ quan tâm nhất và trẻ có xu hướng vẽ những con vật có khuôn mặt giống người.
Hiểu biết
Ở giai đoạn này, trẻ thể hiện mức độ nhận thức cao hơn bằng cách vẽ người,
động vật và đồ vật trên cùng một đường thẳng, chẳng hạn như trên mặt đất hoặc cỏ.
Trẻ cũng thể hiện nhận thức bằng cách vẽ, chẳng hạn như cây cối cao hơn ngôi nhà hoặc bụi hoa nhỏ. Bức vẽ này cho thấy trẻ hiểu rõ hơn về không gian và khoảng cách.
Vẽ là cách trẻ nhìn thế giới thông qua các bức vẽ của trẻ. Trẻ bỏ đi những thứ
không quan trọng và phóng to những thứ quan trọng đối với trẻ. Trẻ cũng có thể thể hiện sự chuyển động trong các bức vẽ của mình bằng cách miêu tả các đồ vật đang bay hoặc vẽ chân của một con vật dang rộng ra nếu đang chạy.Việc sử dụng màu sắc của trẻ cũng trở nên thực tế hơn.
Hy vọng các ba mẹ quan tâm đến các giai đoạn phát triển khả năng vẽ ở trẻ nhỏ, hiểu được tầm quan trọng và khuyến khích con vẽ thật nhiều, tự do thể hiện sự sáng tạo.
